Teken komen in Nederland veel voor en kunnen vervelende gevolgen hebben. Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kan soms leiden tot de ziekte van Lyme of andere infecties. Daarom is het belangrijk om tekenbeten zoveel mogelijk te voorkomen – en bij een beet snel en correct te handelen.

Teken zijn kleine, spinachtige beestjes die in het groen leven: in bossen, duinen, parken en in tuinen. Ze zitten vaak in hoog gras of struikgewas

Met goede voorzorgsmaatregelen én snelle actie bij een beet kunt u ernstige gezondheidsproblemen voorkomen. In deze toolbox gaan we in op wat je kunt doen om jezelf en anderen te beschermen.

Wat zijn nu de risico's van een tekenbeet:

• Tekenbeten lijken onschuldig, maar kunnen ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. In Nederland dragen teken vooral de lymebacterie bij zich, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Ongeveer 1 op de 5 teken is hiermee besmet.
• Jaarlijks worden ruim 1 miljoen mensen in Nederland door een teek gebeten. Gelukkig leidt niet elke beet tot ziekte. Slechts 1 op de 50 mensen krijgt na een beet een kenmerkende rode ring of vlek op de huid, en ongeveer 1 op de 500 mensen ontwikkelt ernstigere klachten.
• Wanneer de ziekte van Lyme niet tijdig wordt herkend en behandeld, kunnen klachten ontstaan aan de gewrichten, huid, het zenuwstelsel of het hart. Deze klachten kunnen langdurig aanhouden of zelfs blijvend zijn. Behandeling met antibiotica is nodig om de infectie onder controle te krijgen.
• Teken kunnen ook andere ziekten overdragen, zoals tekenencefalitis (een vorm van hersenvliesontsteking). In Nederland komt dit echter zelden voor.

Let op: een tekenbeet is meestal pijnloos en kan ongemerkt blijven. Hoe langer een teek op de huid zit, hoe groter het risico op overdracht van ziekteverwekkers. Snel verwijderen is dus essentieel. Zo verklein je de kans op ziekte aanzienlij

Voorkomen is beter dan genezen. Neem daarom de volgende maatregelen om het risico op een tekenbeet te verkleinen:

• Draag bedekkende kleding in het groen: lange mouwen, lange broekspijpen (liefst in de sokken) en dichte schoenen.
• Vermijd zoveel mogelijk contact met hoog gras en struikgewas.
• Gebruik een insectenwerend middel met DEET op onbedekte huid.

Ben je toch in aanraking geweest met begroeiing? Controleer jezelf en elkaar direct na afloop – vooral op warme, vochtige plekken zoals liezen, knieholtes, oksels en achter de oren.

Toch een teek? Verwijder deze zo snel mogelijk, liefst binnen 24 uur, met een puntig pincet, tekentang en speciaal kaartje. Hieronder staat weergegeven hoe dit moet.

Noteer de datum en plek van de beet. Neem in elk geval contact op met je huisarts als je na een tekenbeet last krijgt van:
• Een ring of vlek op de huid, die langzaam groter wordt. Deze kan tot drie maanden na een tekenbeet verschijnen.
• Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Tekenbeten zijn voor mij/ons een serieus beroepsrisico.
2. Ik controleer mezelf regelmatig
3. Ik weet hoe ik een teek moet verwijderen
4. Ik neem maatregelen om een tekenbeet te voorkomen.

Wil je weten hoe je tekenbeten kunt voorkomen of een teek op de juiste manier verwijdert? Op de website van het RIVM (www.rivm.nl/tekenbeet) vind je duidelijke uitleg en een informatief filmpje over teken en de ziekten die ze kunnen overbrengen.

Heb je vragen over tekenbeten of klachten na een beet? Neem dan contact op met je huisarts of de GGD in jouw regio. Kijk voor contactgegevens op www.ggd.nl.

De gratis app ‘Tekenbeet’ van het RIVM biedt praktische informatie: je leert hoe je een teek veilig verwijdert en ziet voorbeelden van huidreacties die kunnen optreden.

Benieuwd naar waar en wanneer teken actief zijn? Kijk dan op www.tekenradar.nl. Je kunt daar ook meedoen aan onderzoek naar tekenbeten en de ziekte van Lyme.