Veiligheidsmaatregelen moeten genomen worden bij werksituaties waarbij valgevaar bestaat en de valdiepte 2,5 meter of meer bedraagt en als de valdiepte minder dan 2,5 meter bedraagt en er risico verhogende omstandigheden zijn.

Risico verhogende omstandigheden kunnen onder andere obstakels, uitstekende delen, werken boven water, de aanwezigheid van verkeer, in beweging komende delen zijn. Een van de oorzaken van vallen van hoogte is het niet of het onjuist gebruiken van persoonlijke valbeveiliging.

In deze toolbox bespreken we de aandachtspunten waar je op moet letten bij het gebruik van de persoonlijke valbeveiliging oftewel de valgordel.

Er zijn twee soorten persoonlijke valbeveiliging:

• Valbeveiliging voor werken in het verticale vlak;
• Valbeveiliging voor werken in het horizontale vlak.

Het gaat in beide gevallen om hetzelfde type valbeveiliging, een harnasgordel in combinatie met vanglijn en valdemper.  Het verschil zit in de bevestiging van de harnasgordel.

In de bouwsector hebben we voornamelijk te maken met persoonlijke valbeveiliging voor het horizontale vlak (platte daken, aanbrengen randelementen, aanbrengen leuningen, enz,) maar ook met het Oosterhof Holman beleid dat in een hoogwerker de valgordel verplicht is.

Let op:                                                                                                                                                                          Persoonlijke valbeveiliging is alleen toegestaan als op basis van een risico-inventarisatie, bronaanpak en/of  collectieve beveiliging zoals afzettingen of randbeveiliging niet mogelijk is.

Risico's die voor kunnen komen tijdens het gebruik van de valgordel zijn:

• Vallen van hoogte;
• Letsel na een val als gevolg van:
  • Hangtrauma (Harness Suspension Trauma);
  • Pendule (slinger-)effect;
• Uit de werkbak van een hoogwerker geslingerd worden.
• Ergens achter blijven haken

Harnasgordel:

• Lees de handleiding van te voren goed door zodat je weet hoe je de valgordel juist behoort te gebruiken (Advies= oefen van te voren);
• Zorg voor de juiste vallijn (of positioneringslijn);
• Zorg voor een goed passende harnasgordel (Niet te strak en niet te ruim!);
• Valkracht moet opgenomen worden door de zitband;
• Kijk na of de gordel voorzien is van een CE markering;
• Controleer of de gordel gekeurd is dit kun je zien aan de keuringssticker;
• Controleer visueel altijd voor gebruik de gordel. Met name de stiksels.

Verankeringssysteem:

Een harnasgordel kent een verbindingslijn en deze moet vastgezet worden aan een voldoende sterk verankeringspunt. Bij een val moet deze verankering zeker 1000kg kunnen hebben. Kijk dus goed naar een stevig verankeringspunt. Bij twijfel, niet gaan werken. Zo is een stempel geen verankeringspunt evenals de leuning van een randbeveiliging.

Hoogte verankeringspunt:

Het is belangrijk, als het kan, het verankeringspunt boven je hoofd te kiezen. Hoe lager dit punt hoe verder je eerst valt voordat de val zal worden opgevangen. Een verankeringspunt op voethoogte betekent dat je je eigen lichaamslengte sowieso al valt.

Verbindingslijnen:

Gebruik tussen het verankeringssysteem en de harnasgordel statische lijnen met lijnklem. De lijnklem wordt op de gewenste plaats op de statische lijn geplaatst, waarmee het maximale werkgebied wordt bepaald.                                 Dit is een  gebiedsbegrenzingsysteem. Bij een goede instelling kan je dan niet over het valfront gaan.

In de bouw gebruikt men veelal korte verbindingslijnen in deze lijnen is standaard en valdemper opgenomen. Als alternatief wordt ook wel een valstopapparaat gebruikt hiermee is de verbindingslijn achter de gebruiker altijd op spanning.  Het risico hierbij is het pendeleffect. Loop je zijwaarts van het verankeringspunt weg en val je dan werkt de lijn als een pendel en kan je alsnog gewond raken.                                       

Nooit alleen:

Werken met persoonlijke valbeveiliging doe je nooit alleen. Als je toch valt moet er iemand kunnen alarmeren en je helpen weer op de vloer te komen. Na een val moet je binnen 20 minuten gered zijn, dit omdat het harnasgordel de beenslagaders afklemt (zie ook relief step hieronder).

Gebruik na werkzaamheden:

Zodra de werkzaamheden met het dragen van een harnas afgerond zijn, doe je het harnas af en blijf je er niet mee rond lopen of verricht je er andere werkzaamheden mee. dit ter voorkoming dat je ergens achter blijft haken. tevens dien je in de pauze het harnas af te doen. Zitten op een stoel wordt ook afgeraden hiermee is er ook een kans dat je slagaarders bekneld komen te raken!

Relief step:

Zorg ervoor dat je valgordel is uitgerust met relief step, deze is gemakkelijk in te zetten na het maken van een val. Door in de lus te gaan staan verlicht je de druk op de liezen en verlicht je de gevolgen van hangtrauma.

Hoogwerker:

Gebruik in de hoogwerker alleen een valgordel met een korte lijn (positioneringslijn), of een valstopblok welke speciaal is ontworpen t.b.v. valbeveiliging in hoogwerkers. Bevestig je positioneringslijn of valstopbloklijn altijd aan het daarvoor aanwezige ankerpunt in de hoogwerker. 

Harnasgordel

Kortelijn met valdemper

Valstopapparaat 6.2 m

Stopchute 2.00 m

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

• Ik draag persoonlijke valbeveiliging omdat het moet.
• Er is op dit project de juiste persoonlijke valbeveiliging aanwezig
• Ik kijk voor de werkzaamheden plaats gaan vinden of er een veiligere manier is dan aan te lijnen.