05 Arbeidsmiddelen
 >  Slijp- en Afbraamschijven
Introductie

In een slijpmachine kunnen verschillende soorten schijven worden gemonteerd. Het hangt van het soort werk en de machine af welke schijf er gebruikt wordt.

1. Doorslijpschijven 

Doorslijpschijven zijn bedoeld om steen of metaal door te slijpen. Je mag deze schijven nooit gebruiken om af te bramen. De kans dat de schijf dan uit elkaar springt is heel groot.

2. Afbraamschijven 

Afbraamschijven wordt gebruikt voor het weghalen van scherpe, onregelmatige uitsteeksels, vooral bij metaal. Afhankelijk van het type mogen ze voor de volgende worden gebruikt. 

  • doorslijpen en afbramen tot maximaal 3 - 4 mm;
  • lasnaden uitslijpen en afbramen tot maximaal 4 - 4,5 mm;
  • alle soorten afbraamwerk groter dan 4,5 mm.

Slijpschijven worden gemaakt van een slijpmiddel en een bindmiddel (de lijm). Het slijpmiddel is vaak aluminiumoxide of siliciumcarbide. Het bindmiddel was vroeger vaak keramisch ( van een soort klei gemaakt), tegenwoordig wordt vaak bakeliet gebruikt.
    Om te kunnen zien met wat voor slijpschijf je te maken hebt, is het tegenwoordig wettelijk verplicht dat de volgende zaken op de schijf staan:
    • de naam van de fabrikant;
    • de houdbaarheidsdatum (jaar en kwartaal)
    • maximum toelaatbaar toerental;
    • het soort bindmiddel; 
    • de korrelgrootte van het slijpmiddel; 
    • de structuur;
    • de hardheid; 
    • de afmeting van de slijpschijf

    Een slijp- of afbraamschijf heeft een houdbaarheidsdatum!

    Misschien is het jou niet bekend, maar op elke slijpschijf moet tegenwoordig een (geadviseerde) vervaldatum staan. Na deze datum is de schijf op zich wel bruikbaar, maar wordt zachter waardoor de kans groter wordt dat er stukken uitvliegen. 

    Zorg er dus voor dat je bij de opslag (zowel in het magazijn als in de auto) altijd het FiFo-beginsel toepast (First in – First out) en zo de oude schijven altijd het eerste opmaakt. 

    Let op: Dit geldt voor alle kunsthars gebonden afbraam- en doorslijpschijven, dus ook voor steen- en betonschijven en voor vaste tafelmachines.

    In middelste ring vind je een V met een getal en een jaartal. Gezamelijk duidt dit het kwartaal aan van het jaar waarna de schijf niet meer gebruikt moet worden. Hierbij geldt:

    V01 = veilig gebruik t/m 1e kwartaal
    V04 = veilig gebruik t/m 2e kwartaal
    V07 = veilig gebruik t/m 3e kwartaal
    V10 = veilig gebruik t/m 4e kwartaal

    Dus: V04/2025 geeft aan dat de schijf veilig gebruikt kan worden t/m het 2e kwartaal van 2025.

    Risico's > Wat kan er gebeuren?

    Als je een slijp- of afbraamschijf verkeerd gebruikt kan deze uit elkaar springen met wegspattende delen als gevolg. Deze kunnen verwondingen veroorzaken, waaronder aan de ogen. Gebruik een schijf dus waarvoor hij bedoeld is.

    Dit kan ook gebeuren als de houdbaarheidsdatum van de slijp- of afbraamschijf verlopen is. Controleer deze dus altijd.


    Maatregelen > Wat moet je doen?
    • Het toegestane toerental van de slijpschijf moet minstens even hoog zijn als het maximale toerental dat op het elektrische gereedschap vermeld staat. Toebehoren dat sneller draait dan toegestaan, kan breken en wegvliegen. 
    • Gebruik geen versleten slijpschijven van grotere flexen in kleinere machines. Deze slijpschijven zijn niet geconstrueerd voor de hogere toerentallen van kleinere machines en kunnen breken. 
    • De buitendiameter en de dikte van de slijpschijf moeten overeenkomen met de maatgegevens van het elektrische gereedschap. Slijpschijven met onjuiste afmetingen kunnen niet voldoende afgeschermd of gecontroleerd worden. 
    • Slijpschijven moeten nauwkeurig op de uitgaande as van het elektrische gereedschap passen. Slijpschijven die niet nauwkeurig op de uitgaande as van het elektrische gereedschap passen, draaien ongelijkmatig, trillen sterk en kunnen tot het verlies van de controle leiden. 
    • Gebruik geen beschadigde slijpschijven. Controleer voor het gebruik altijd slijpschijven op afsplinteringen en scheuren. Als de flex of de slijpschijf valt, moet je controleren of deze beschadigd is. Als je de slijpschijf hebt gecontroleerd en ingezet, laat dan de flex een minuut lang met het maximale toerental lopen. Daarbij moet je vanzelfsprekend uit de buurt van het ronddraaiende slijpschijf te blijven. Beschadigde slijpschijven breken meestal gedurende deze testtijd. Denk hierbij ook aan de mensen om je heen! 
    • Draag persoonlijke beschermende uitrusting. Gebruik altijd een veiligheidsbril, gehoorbescherming, en werkhandschoenen. Je ogen moeten worden beschermd tegen wegvliegende deeltjes die bij verschillende toepassingen ontstaan. 
    • Let erop dat andere personen zich op een veilige afstand bevinden van de plaats waar je werkt. Iedereen die de werkomgeving betreedt, moet de genoemde persoonlijke beschermende uitrusting dragen. Brokstukken van het werkstuk of gebroken slijpschijven kunnen wegvliegen en verwondingen veroorzaken, ook buiten de directe werkomgeving. 
    • Slijptoebehoren mag alleen worden gebruikt voor de geadviseerde toepassingsmogelijkheden. Bijvoorbeeld: slijp nooit met het zijvlak van een doorslijpschijf. Doorslijpschijven zijn bestemd voor materiaalafname met de rand van de schijf. Door een zijwaartse krachtinwerking op deze slijpschijf kan deze makkelijk breken. 
    • Als het product bijna is doorgeslepen, kan het buigen waardoor het gevaar bestaat dat de steen vast slaat en breekt. Houd daarom rekening met de richting waarin wordt geslepen.
    Discussie > Bespreek het met je collega’s!

    Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

    1. Al onze slijpschijven zijn nog voldoende houdbaar.
    2. Ik heb het etiket van een slijpschijf wel eens bekeken en weet wat de verschillende aanduidingen betekenen.
    3. Ik gebruik altijd een veiligheidsbril als ik moet flexen.
    Tips > Voor meer informatie

    Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.