05 Arbeidsmiddelen
 >  Mobiele kranen
Mobiele kraan

Een mobiele kraan is een kraan die niet aan een vaste plaats is gebonden en zijn er in verschillende uitvoeringen:

  • kraan met een telescoopgiek of vakwerkgiek
  • kraan op een wiel- of rupsonderstel
  • snelbouwtorenkranen op een wielonderstel

    Hijsplan

    Als de kraan intensief wordt ingezet, moet een hijsplan worden opgesteld. Hierin zijn de procedures en maatregelen opgenomen die noodzakelijk zijn voor de veiligheid van de werknemers, de inzet van hijsgereedschappen en de volgorde waarin de lasten moeten worden gehesen.

    Hijsmaterieel

    Bij de keuze van het hijsmaterieel moet rekening worden gehouden met de gewichten van de lasten, de afmetingen en de constructie. Kranen en hijsgereedschappen dienen te zijn afgestemd op de te hijsen last om een optimale inzet van hijsmaterieel mogelijk te maken.

    Keuze van het type kraan

    Bij de keuze van de kraan moet rekening worden gehouden met de grootte van de bouwplaats, de hoeveelheid hijswerkzaamheden, het gewicht van de lasten en de benodigde vlucht.

    Vakbekwaamheidseisen

    werknemers die hijswerkzaamheden uitvoeren moeten kennis hebben van:

    • wettelijke voorschriften voor hijsgereedschap en veilig hijsen;
    • de afkeurmaatstaven van hijsgereedschappen;
    • het veilig aanslaan en afpikken van lasten;
    • het inschatten van de lastgewichten;
    • de genormaliseerde aanwijzingen over het verplaatsen van lasten.

    Deskundigheid van de machinist

    Voor het besturen van een torenkraan en mobiele kraan moet de machinist een TCVT-certificaat van vakbekwaamheid bezitten. De machinist dient lichamelijk en geestelijk in staat te zijn de gevaren van de werkzaamheden te onderkennen en te voorkomen. In tegenstelling tot vroeger is een geneeskundige verklaring wettelijk niet meer vereist.

    Opstellen van de hijskraan

    Om te voorkomen dat de kraan omvalt, moet er tijdens het opstellen, en later tijdens het gebruik van de kraan, steeds voor worden gezorgd dat de kraan stabiel staat en in balans is. De stabiliteit van de kraan is afhankelijk van de van de ondergrond en van een juiste opstelling van de kraan. Direct na het opstellen van de kraan moet een opstellingskeuring worden uitgevoerd door een deskundige (kraanmachinist).

    Documenten bij kraan en hijsgereedschappen

    Bij elke kraan hoort een instructieboek, kraanboek en een hijstabel. Hijsgereedschappen moeten zijn voorzien van een certificaat van beproeving.

    Instructieboek

    Het instructieboek van de kraan bevat de gebruikstoepassingen en onderhoudsvoorschriften. Dit boek wordt door de fabrikant bij de kraan geleverd en moet bij de kraan aanwezig zijn.

    Kraanboek en hijstabel

    Voor een kraan met een bedrijfslast groter dan 2 ton en een bedrijfslastmoment groter dan 10 tonmeter, moet een kraanboek worden bijgehouden en moet een hijstabel aanwezig zijn.

    In het kraanboek zijn de volgende technische gegevens van de kraan vastgelegd:

    • eigendomsgegevens;
    • machinegegevens;
    • keuringen;
    • reparaties en aanpassingen;
    • toebehoren als haken, kabels en blokken, inclusief certificaten en nummerverwijzing.

    Opschriften op de kraan

    Op iedere hijskraan moeten duidelijk en onuitwisbaar de volgende opschriften staan:

    • Machinegegevens, Keuringssticker en plaatje
    • Werkbelasting
    • CE-markering (vanaf bouwjaar 1995)
    • Bandenspanning (alleen bij kranen op luchtbanden)


    Overleg en coördinatie

    • Uitvoerder en kraanmachinist overleggen tevoren over de te hijsen voorwerpen en de kraanopstelling;
    • Het maken van afspraken over de ondersteuning van de machinist tijdens de hijswerkzaamheden;
    • Bespreek en maak afspraken over de risico’s voor de werknemers tijdens de hijswerkzaamheden.
      Risico's > Onweer en harde wind

      Bij dreigend onweer moet de kraan buiten gebruik worden gesteld. Hijsen bij harde wind brengt een aantal gevaren met zich mee. De last kan niet meer worden beheerst. In de hijstabel wordt de maximale windsnelheid aangegeven waarbij nog veilig kan worden gewerkt. Daarnaast beoordeelt de kraanmachinist op grond van zijn deskundigheid of veilig hijsen bij een bepaalde windsterkte nog mogelijk is. In praktijk blijkt dat bij windsnelheden vanaf 15 m/s (windkracht 7) problemen bij het beheersen van lasten optreden.

      Oneigenlijk gebruik van de kraan

      Kranen mogen niet oneigenlijk gebruikt worden, zoals:

      • verslepen van lasten;
      • lostrekken van lasten;
      • het schuin wegtrekken van lasten (schuine reeptrek) met een andere beweging dan hijsen, zoals zwenken en kraanrijden

      Periodieke keuringen

      De keuringen dienen te worden uitgevoerd zo vaak als voor het veilig gebruik van de kraan redelijkerwijs noodzakelijk is. In elk geval minstens eenmaal per jaar. Mobiele kranen en torenkranen moeten daarnaast elke twee jaar worden voorzien van een certificaat van goedkeuring. Dit certificaat wordt door de TCVT afgegeven na de keuring.


      Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.