Alex Talma
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  Zwavelwaterstof (H2S)
Introductie

Op verschillende locaties kun je zwavelwaterstof (ook wel H2S of waterstofsulfide genoemd) tegenkomen: op een industriële locatie, bij een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI), bij een mestkelder of vergistingsinstallatie op een boerderij, onder een sliblaag of soms bij graafwerkzaamheden in veengrond.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Waterstofsulfide is een giftig gas met een een “rotte eieren” geur. Echter boven een bepaalde waarde (bij ca. 100ppm)  raakt je zenuwstelsel verlamd en ruik je het gas niet meer. Je neus is dus geen goede indicator voor aanwezigheid van H2S! Een te hoge concentratie kan directe dood tot gevolg hebben. 

Gezondheidseffecten

ppm

Effecten

0,1

Geurdrempel. Geur van het gas is waarneembaar (rotte eieren).

1,6

Wettelijke grenswaarde (2,3 mg/m3) (Tijdgewogen gemiddelde over 8 uur, TGG-8u)

5,0

Rotte eieren geur is prominent aanwezig.

50

Fysieke klachten; schade aan de ogen, ontsteking & irritatie van ademhalingsorganen.

100

Reukorgaan verlamd. Ademhalingsproblemen worden heviger, vermoeidheid, slaperigheid ontstaat.

200

Bovenstaande effecten worden heviger, je kan lichtschuw worden en pijn in je neus krijgen.

500

Optreden van longembolie met mogelijke fatale consequenties bij 0,5–1 uur blootstelling.

800

Dodelijk voor 50% van de mensen bij 0-2 minuten blootstelling

1000

Onmiddellijke bewusteloosheid en uitval van de ademhaling, soms na één ademteug. Direct dodelijk.

Let op: H2S is een gas dat zwaarder is dan lucht en daarmee laag bij de grond blijft hangen! Het kan zich dus ophopen in laaggelegen gebieden, putten, sleuven, kelders etc.

Maatregelen > Wat moet je doen?

Om veilig in te kunnen werken moet er gemeten worden of er gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Dit wordt gedaan met een persoonlijke gasdetector die naast H2S ook zuurstof en LEL meet. Wordt er een gevaarlijke stof gedetecteerd dan geeft het apparaat een luid signaal.

Stop dan met werken en licht de leidinggevende in. 

De situatie kan dan beoordeeld worden, eventueel met behulp van een veiligheidskundige, en er kunnen maatregelen genomen worden zoals:

  • Aanbrengen ventilatie;
  • Aanpassen werkmethode;
  • Verplaatsen van bronnen van H2S (zuiveringsinstallatie of lozingspunt bijvoorbeeld).
  • Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

Let erop dat:

  • Je altijd een Laatste minuut risico analyse (LMRA) uit voordat je aan het werk gaat;
  • Je daarin bekijkt of je een gasmeter beschikbaar hebt, vraag er eventueel één aan je leidinggevende
  • De gasmeter gekeurd is.
  • Je niet alleen werkt in een diepe put of sleuf.
  • Je de gasmeter een stuk onder je ademniveau ophangt, bij voorkeur aan de broekband. H2S is zwaarder dan lucht en je hebt dan meer tijd om de werkplek te verlaten.

Belangrijk: Wanneer een persoon op de grond lusteloos op de grond ligt in een besloten ruimte (dit zou ook een diepe put of sleuf kunnen zijn), benader deze dan niet! Wellicht is op het niveau waarop deze persoon zich bevindt een te kort aan zuurstof of is er te veel zwavelstof aanwezig. Als je naar deze persoon toe gaat loop je zelf ook kans om buiten bewustzijn te raken! Roep de persoon aan en BEL 112.


Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.